پیچک انحراف (کتاب)«پیچک انحراف (زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی گرایش برخی از مردم به مدعیان مهدویت و نیابت در دو قرن اخیر)»، اثر جواد اسحاقیان ، برخی آسیب‌ها و انحرافات دهه‌های اخیر در زمینه مهدویت را به صورت جزئی و مصداقی معرفی می‌کند. ۱ - معرفی اجمالیکتاب به زبان فارسی و در سال ۱۳۷۸ ش نوشته شده است. دغدغه تخریب مهدویت از درون توسط دشمنان و فرقه سازی‌های آن‌ها، انگیزه تالیف بوده است. ۲ - ساختارکتاب با مقدمه مؤلف در انتقاد از مدعیان نیابت از ائمه علیه‌السّلام آغاز شده و مطالب در هشت بخش و هر بخش در چندین فصل ارائه شده است. مباحث به بررسی و تحقیق در زمینه‌های گرایش برخی از مردم به انحرافات مربوط به مهدویت در دو قرن گذشته پرداخته و در بخشی جداگانه، بررسی‌ها و تحقیق‌های میدانی، که در بین سنین و اقشار مختلف در سال ۱۳۸۶ ش انجام شده، به این مجموعه اضافه گشته و در مجموع تلاش شده است که ریشه‌های اصلی ایجاد و انحراف در مدعیان و پیروان، معرفی گردد. به لحاظ رعایت موازین شرعی، اخلاقی و قانونی، نام برخی از گروه‌ها و جریانات، به صورت حروف رمزی و اختصاری آمده است. در پایان کتاب تعدادی تصویر مربوط به مدعیان و ارتباط آن‌ها با استعمار غرب وجود دارد. ۳ - گزارش محتوا۳.۱ - بخش اولبخش اول، در دو فصل، بعد از بیان منظور از واژه‌های «زمینه‌ها، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی»، انگیزه انتخاب موضوع، ضرورت بحث درباره آن و پیشینه موضوع، تاریخچه کوتاه مدعیان مهدویت و نیابت در دو قرن اخیر در ایران ، هند ، پاکستان و سودان را به طور مختصر بررسی کرده و در بخش‌های دیگر، به تفصیل آن‌ها پرداخته است. ۳.۲ - بخش دومدوم، گرایش مردم به مدعیان شیخیه کرمانیه و خصوصیات مدعیان آن‌ها؛ از جمله حاج محمدکریم خان کرمانی، حاج محمد خان کرمانی، ملا حسین بشرویه را بررسی کرده و بعد از نقل برخی ادعاهای نقل شده، برای شیخ احمد احسانی و بعضی از عقاید شیخیه کرمانیه در فروع دین ، زمینه‌های گرایش مردم به این فرقه را بیان می‌کند؛ از جمله: زمینه‌های فکری جامعه دیندار ایرانی، زمینه‌های قومی، نژادی، سیاسی و اجتماعی، متون دینی ضعیف یا تحلیل نشده، سوء استفاده از متون ضعیف یا جعلی و نقش بیگانگان و استعمار . ۳.۳ - بخش سومپس از ذکر بیوگرافی کامل محمدعلی باب و برخی ادعاهای مربوط به حسینعلی بهاء (مؤسس بهاییت ) سوم، عوامل و زمینه‌های گرایش مردم به مدعیان بابیه و بهاییه را برشمرده و مفصلا توضیح داده است که عبارتند از: ۱- سوء استفاده از متون روایی و تاریخی و انجام جعل و تحریف در آن‌ها ۲- جهل مردم و عوام فریبی مدعیان با استفاده از شخصیتی فریبنده، مرحله‌ای بودن ادعاها، غفلت و عدم توجه به تناقضات، عوام فریبی با تخریب رقبا و... ۳- دین فروشی برای جاذبه‌های نفسانی ۴- نقش استبداد و حکومت‌های داخلی با استفاده از نابرابری‌های اجتماعی، اختناق ، فشار و نجات باوری مردم و همچنین مطرح کردن مدعیان توسط خود حکومت. ۵- نقش استعمار در تقویت فرق بابیه و بهاییه برای جلب مردم. ۳.۴ - بخش چهارمزمینههای گرایش به « قادیانیه »، بعد از ذکر مختصر زندگی نامه « غلام احمد » (مؤسس این فرقه) در چهارم ذکر شده است. ۳.۵ - بخش پنجمادعای ارتباط با غیب و دارا بودن تاییدات الهی و قدرت پیش گویی غیبی، شخصیت فریبنده غلام احمد، تلفیق مطالب و مسلم جلوه دادن ادعاها، سوء استفاده از متون دینی یا منابع تاریخی و نیز نقش استعمار و فرهنگ غربی در جریان قادیانی از جمله این زمینه‌ها بوده که به طور مفصل در این بخش توضیح داده شده است. « مهدی سودانی » و حرکت او در تشکیل فرقه سودانی در پنجم مورد بررسی قرار گرفته و عامل گرایش به این جریان در سه بخش ذکر شده است: ۱- عوام فریبی که علاوه بر سوء استفاده از متون دینی و تاریخی و آمیختگی آن‌ها با شخصیت مهدی سودانی، مسلم جلوه دادن ادعاها در آثار وی را شامل می‌شود. ۲- زمینه‌های اجتماعی؛ از جمله انتظار عمومی و فراگیر بودن ظهور مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، گرایش به بازگشت به دوران پاکی اسلام ، جهالت و تحلیل غلط اجتماعی از افزایش نفوذ و پیروزی وی در برابر قوای حکومتی. ۳- عوامل سیاسی و آن این که حکومت انگلستان که در ظاهر فرماندهی قشون مخالفان مهدی سودانی را بر عهده داشت؛ ولی در نهان، عامل تجزیه سودان و مصر بود و در واقع سودانی را هدایت می‌کرد. ۳.۶ - بخش ششمششم، ادعاهای برخی از مدعیان دهه‌های قبل و پس از انقلاب را در دو فصل مدعیان سازمان یافته؛ افرادی که توانستند با جذب پیروان فراوان، انسجام و تشکیلات بالا و نیز جذب امکانات مادی و معنوی به صورت فرقه‌ای و گروهی به قسمتی از اهداف خود برسند و دارای انشعاب و شاخه‌هایی در قسمت‌های مختلف کشور بشوند، و غیر سازمان یافته مورد بررسی و تحقیق قرار داده است. ۳.۷ - بخش هفتم و هشتمهفتم و هشتم، به پژوهش میدانی، جمع بندی و تحلیل نهایی اختصاص دارد که به علت محدودیت زمانی و دسترسی به مدعیان یا پیروان آن‌ها، مؤلف به نوع پرسش نامه‌ای اکتفا نموده است. این پرسش نامه‌ها در ساکنان یا متولدان استان‌های مختلف صورت گرفته و لذا از تنوع قومیت‌ها و فرهنگ‌های ایرانی برخوردار است. ۴ - وضعیت کتابفهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع در انتهای کتاب آمده است. پاورقی‌ها به ذکر منابع و توضیح برخی عبارات متن پرداخته است. ۵ - منبعنرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب مهدویت
|